Teraźniejsza Prawda nr 479 – 2001 – str. 86
w sposób, który następnym Baptystom nie pozostawił prawie nic do dodania.
W 1527 r. Hubmaier wraz ze swoją wierną żoną został pojmany przez władze austriackie. Odmówiwszy odwołania swych poglądów został spalony na stosie w Wiedniu 10 marca 1528 roku, jako męczennik za swoją wiarę. Trzy dni później jego żona została zamordowana przez utopienie w Dunaju, a jej ciało spalono na popiół. Georgea Blaurocka spotkał podobny los w 1529 r.
Odnośniki
E8: 142, 264, 387-389, 440, 721
E9: 33
E10:88, 473
E12:762
E13:287
P’41:285
TOMASZ CRANMER (1489-1556)
Członkiem gwiezdnym, który rozpoczął ten ruch później przekształcony w Kościół Episkopalny, był Tomasz Cranmer, arcybiskup Canterbury i „prymas całej Anglii”. Urodził się w 1489 r. i zdobył wykształcenie na Uniwersytecie w Cambridge, gdzie później został profesorem. Cranmer zyskał łaskę Henryka VIII doradzając mu, by przedłożył materiały prawne dotyczące jego małżeństwa nie papieżowi, lecz uniwersytetom chrześcijaństwa. Otwarcie nauczał, że papież nie ma ani władzy świeckiej, ani religijnej nad Anglią i jej ludnością, a wszelkie roszczenia do takiej władzy są sprzeczne z Pismem Świętym.
Szczególna doktryna powierzona Kościołowi Episkopalnemu przez Cranmera mówi, iż Kościół w ciele jest poddany władzy świeckiej. Biblijne zasady nie dają państwu władzy nad Kościołem w sprawach duchowych, lecz poddają jego członków państwu w sprawach świeckich. Specjalnym pomocnikiem Cranmera w obwieszczaniu tej doktryny był Hugh Latimer, biskup Worcester.
Cranmer został mianowany arcybiskupem Canterbury w 1533 r., a w 1535 r. wyrzekł się posłuszeństwa papieżowi. Wbrew jego lepszemu osądowi zażądano od niego, by podpisał dekret rozstrzygający kwestię następstwa tronu na korzyść Lady Jane Grey, a na niekorzyść Marii i Elżbiety będących wcześniej w kolejności. Kiedy ostatecznie rzymsko katoliczka Maria została królową w 1553 r., został on uwięziony pod zarzutem zdrady i skazany na śmierć przez ścięcie. Później został ułaskawiony po to, by mógł ponieść okrutniejszą karę, po czym został oskarżony o herezję za odrzucenie transsubstancjacji, skazany i trzymany w plugawym więzieniu w bardzo surowych warunkach przez prawie trzy lata.
Gdy z powodu cierpień Cranmer miał osłabiony umysł i wolę, nakłoniono go do podpisania łagodnie sformułowanego odwołania swych poglądów i dano mu do zrozumienia, iż zostanie uwolniony. Nie takie jednak były zamiary papistów, którzy od samego początku zamierzali go spalić, gdy tylko publicznie odwoła swoje poglądy. Ożywiła się w nim odwaga i Cranmer głęboko skruszony wyraził wielki żal z powodu swojego tchórzostwa i powiedział, iż jego prawica, która podpisała odwołanie poglądów zostanie pierwsza włożona w płomienie jako dowód jego szczerego wyparcia się owego odwołania. Jego spalenie razem ze spaleniem jego towarzyszy, biskupów Latimera, Ridleya, Hoopera i Ferrara, napełniło Anglię przerażeniem, które tylko osiągało jeszcze większe rozmiary w miarę jak kolejne ofiary były oddawane płomieniom osiągając liczbę 286 spalonych.
O Cranmerze, najwybitniejszym ze wszystkich męczenników, którzy zginęli za panowania Marii, pamięta się także ze względu na dzieła literackie na temat Pisma Świętego. Jego wersja Pisma Świętego, która stała się znana jako „Biblia Cramnera” została przyjęta za wersję oficjalną, a jego księga Psalmów stała się psałterzem dla Księgi Wspólnych Modlitw w kościele anglikańskim.
Odnośniki
E8:142, 256-264, 439, 440, 704
E9:33
E10: 8, 89, 473
E12:28, 29, 762
E13:107-111, 120
P’41:285
MICHAŁ SERVET (1511 – 1553)
Michał Servet był tym członkiem Maluczkiego Stadka, którego Pan użył do przedstawienia Prawdy, która była szafarską doktryną unitarian: Bóg jest tą jedyną najwyższą „Osobą”, której głównym atrybutem jest miłość. Jako członek gwiazdy filadelfijskiego okresu Kościoła, Servet miał za specjalnego pomocnika Lello Socyna.
Urodził się w 1511 r. w Hiszpanii i kształcił się na prawnika w Tuluzie we Francji, jednakże zdobył sławę jako lekarz. Był gorliwym badaczem Biblii, a będąc świadkiem koronacji Karola w Bolonii w 1530 r. i widząc adorację, z jaką spotykał się papież przy tej okazji, zaczął podążać w kierunku antypapieskim. Tego samego roku był obecny na Sejmie w Augsburgu, gdzie odczytano augsburskie wyznanie wiary i prawdopodobnie odwiedził także Lutra w Koburgu i Oekolampadiusa w Bazylei. Był człowiekiem o wielkich zdolnościach i niespokojnym duchu, miał tylko 20 lat, kiedy wydał swoje