Teraźniejsza Prawda nr 419 – 1991 – str. 93
Tabela 3 – Uczucia samolubne (c.d.)
| SAMOLUBNE NIŻSZE PIERWSZORZĘDNE ŁASKI |
CECHY PRZESADZONE dobre cechy doprowadzone do krańcowości (przykłady zachowań) |
DRUGORZĘDNE ŁASKI rozwijane przez tłumienie kontroli właściwych samolubnych uczuć |
| Samoocena | Pycha (egotyzm, wyniosłość, chełpliwość, usprawiedliwianie siebie) | Pokora - trzeźwa i właściwa samoocena |
| Aprobata | Próżność, bezczelność, ostentacja, pompatyczność, rozgoryczenie krytyką | Skromność - cecha bezpretensjonalności, pozwalającej myśleć i czuć skromnie, szczerze i powściągliwie, (prostota, niepopisywanie się) |
| Pokój | Lenistwo, obojętność, fatalizm, niedostateczne lub bezcelowe wysiłki (niedbalstwo) | Pracowitość - (czynność) zaleta serca i umysłu, prowadząca do pożytecznej aktywności |
| Żywotność | Zachowanie życia za wszelką cenę (chorobliwy strach przed śmiercią) | Samoofiara - stałe poświęcenie … i codzienne oddawanie Bogu wszystkiego co ludzkie (kładzenie życia w służbie) |
| Ostrożność | Lęk, tchórzostwo, wyolbrzymianie niebezpieczeństw, ociąganie się, nieśmiałość, przerażenie, niezdecydowanie | Odwaga - (dzielność) trzeźwa, nieustraszona, odważna i niebacząca na siebie postawa umysłu, serca i woli w obliczu niebezpieczeństwa |
| Skrytość | Hipokryzja, kłamstwo, oszustwo, dwuznaczny język (fałszywe przedstawianie) | Szczerość - (otwartość) właściwe i serdeczne wyrażanie myśli i motywów tego … co powinno być wypowiedziane w istniejących warunkach |
| Przezorność | Chciwość, zachłanność, sknerstwo, skąpstwo, zaborczość, okpiwanie innych (oszukiwanie) | Szczodrość - wielkoduszność w pragnieniu widzenia innych w pomyślności i nieskąpienie w udzielaniu dóbr innym, szczególnie potrzebującym |
| Apetyt | Żarłoczność, pijaństwo (skłonność do niezrównoważonej diety) | Wstrzemięźliwość - właściwe przyjmowanie pokarmu i napoju dla zdobycia sił do wypełniania obowiązków w przynoszący Bogu chwałę sposób |
| Wojowniczość | Niezgoda, krytyka, złośliwość, gniew (walka, wojow- niczość, kłótliwość) | Nieskwapliwość - cichy, spokojny, nie żywiący urazy i opanowany stan serca, umysłu i woli w warunkach prowadzących do naturalnego rozdrażnienia |
| Agresywność | Gniew, furia, okrucieństwo, wściekłość, złość, nieprzejednaność, mściwość, brak miłosierdzia | Pobłażliwość - zaleta umysłu, serca i woli, dzięki której odstępuje się od żywienia urazy za złe potraktowanie, bez uczucia mściwości
Odpuszczenie - zaleta serca i umysłu, dzięki której odstępuje się od uczucia niezadowolenia lub urazy oraz od zastosowania kary za doznane zło, a w ich miejsce wprowadza zadowolenie i przyjazne uczucia wobec winnego i rezygnuje z jakiejkolwiek kary stosowanej za określone zło |