Teraźniejsza Prawda nr 278 – 1975 – str. 10
pozafiguralnych Lewitów i Izraelitów; apostazję w poddaniu miejscowych kościołów zewnętrznej organizacji, częściami której były kościoły i apostazję w biskupach zgromadzonych na soborach, gdzie uchwalano dogmaty i prawa dla dystryktu, prowincji, potem wielu prowincji, aż wreszcie dla wszystkich kościołów po całym świecie. Następną częścią tego mylnego rozwoju, który badamy, było powstanie biskupów diecezjalnych. Powstali oni w sposób bardzo naturalny, przypuszczalnie z potrzeby koniecznego poddania kościołów – córek pod ich kościoły matczyne. Na początku, podobnie jak pastorzy nominalnego kościoła w naszych czasach, mieli biskupi pod swoją mocą jeden kościół, który w wielkim mieście zazwyczaj miał jedno miejsce na zebrania dla głównych nabożeństw, a podrzędne miejsca zebrań na mniej ważne nabożeństwa. Np. Cyprian, jako biskup w Kartaginie, miał tylko jeden centralny kościół, dla całego zgromadzenia, gdzie ono zgromadzało się na główne nabożeństwa; lecz na mniej ważne nabożeństwa były kaplice w różnych częściach miasta, gdzie jego prezbiterzy naznaczeni przez niego i jego zgromadzenie prowadzili rozmaite zebrania, tak jak my mamy rozmaite zebrania w naszych większych zborach czyli kościołach. Np. kościół we Filadelfii ma trzy zebrania modlitw w różnych częściach miasta, jak również ma różne zebrania badań w różnych częściach miasta. Lecz w niedziele wszyscy zbierają się w jedno centralne miejsce. Z tego widzimy, że zanim nastał biskup diecezjalny, biskup był mniej więcej jak pastor kościoła w mieście, z filiami albo bez, który miał kilku pomocniczych pastorów pod sobą.
(34) Lecz biskup diecezjalny był krokiem dalej w apostazji od tej, która wprowadziła biskupa zborowego. To powstało jak następuje: Bracia pewnego kościoła miejskiego postanowili prowadzić pozamiejscową pracę ewangeliczną, włączając miasteczka i wioski okoliczne. W kościołach tak powstałych prezbiterzy z kościoła miejskiego usługiwali jako starsi pod zarządem i naznaczeniem miejskiego biskupa, ale później gdy każdy z tych nowo powstałych kościołów wzrósł w liczbę, jeden z usługujących prezbiterów z kościoła miejskiego został obrany przez te nowe kościoły jako pomocnik biskupa (chorepiscopos – biskup pozamiejski), podwładny biskupowi miejskiemu. Z biegiem czasu te pomocnicze biskupstwa powiększały się, a tak rozwinął się dystrykt kościelny, którego wszyscy pomocniczy biskupi byli pod kierownictwem miejskiego biskupa. Te zaś wszystkie
kol. 2
kościoły, będące pod biskupem miejskim, stanowiły diecezję, a biskup nad tymi kościołami nazywany był biskupem diecezjalnym. Po roku 325 biskupi pozamiejscy stracili swoją pozycję jako tacy, a stali się pastorami (księżmi) kościołów, gdzie służyli jako podlegli biskupowi diecezjalnemu.
(35) Następnym krokiem apostazji w organizacji było utworzenie metropolitów, tj. biskupów prowincjonalnych stołecznych miast, którzy przywłaszczali sobie i używali władzy nad biskupami diecezjalnymi. Tacy metropolici zaczęli istnieć na pewien czas przed rokiem 325, lecz nie byli tak nazwani, aż dopiero na Soborze Nicejskim, 325 R.P. Im było dane prawo zwoływać i przewodniczyć na prowincjonalnych synodach oraz naznaczać i wyświęcać biskupów w swoich prowincjach. Tym sposobem każdy metropolita miał władzę nad całą prowincją i był nad wszystkimi diecezjalnymi biskupami w danej prowincji, np. metropolita aleksandryjski był nad wszystkimi biskupami w Egipcie, którzy pracowali pod nim.
(36) Przy końcu panowania Konstantyna Wielkiego, państwo rzymskie zostało podzielone na cztery prefektury, a później jeszcze jedna była utworzona z Palestyny i Arabii. Każdemu metropolicie z pięciu stolic tych prefektur (Rzymu, Aleksandrii, Antjochii, Konstantynopola i Jerozolimy) był dany tytuł patriarcha (główny ojciec, poprzednio był to tytuł każdego biskupa). Początkowo tylko trzem takim biskupom był nadany tytuł „patriarcha”, a mianowicie biskupom Rzymu, Antiochii i Aleksandrii – miejsc rezydencji Apostołów (siedziby apostolskie). Im więc były dane te tytuły na Soborze Nicejskim w roku 325 zanim Konstantyn utworzył te cztery prefektury. Biskup rzymski nie chcąc mieć takiego samego tytułu jak ci drudzy nie przyjął go, ale zastosował wyłącznie do siebie tytuł „papież” (papa, ojciec), co przedtem było tytułem każdego biskupa. W roku 381 na Soborze powszechnym w Konstantynopolu, biskup Konstantynopola (Konstantynopol, jako nowa stolica państwa rzymskiego był nazywany Nowym Rzymem) został dołączony jako czwarty do tych patriarchów, biorąc drugą rangę między nimi, tzn. był najwyższej rangi po biskupie rzymskim. Zaraz po Soborze w Efezie 431 R.P., biskup Jerozolimy jako mający siedzibę apostolską, był dodany jako piąty patriarcha. Saraceni zawojowali i zniszczyli patriarchat w Jeruzalemie w 637 R.P., w Antjochii w 683, a w Aleksandrii w 640. Patriarcha był nad wszystkimi metropolitami i biskupami w danej prefekturze, części państwa rzymskiego,