ANARCHIZM W PRAKTYCE

      Około 150 lat temu myśl anarchistyczna spotkała się z przychylnym przyjęciem w Hiszpanii, co doprowadziło do przyjęcia anarchistycznej postaci społeczeństwa w starych hiszpańskich prowincjach Katalonii oraz Andaluzji. Trwało to z pomyślnym skutkiem przez 70 lat, od 1866 r. do 1936 r. Przy końcu tego okresu Hiszpania jako całość była rządzona przez socjalistyczny rząd, który był słaby, nieudolny i chylił się ku upadkowi, wydawało się więc, iż cały kraj może oddać się bardziej udanemu oraz pokojowemu anarchistycznemu sposobowi życia będącemu podówczas w modzie w tych dwóch prowincjach.

      Chociaż ten pokojowy anarchizm nie został zauważony w szerszym świecie, masakry urządzane przez skrajnych anarchistów w innych częściach świata przyniosły anarchizmowi złą sławę na forum międzynarodowym, a możliwość anarchistycznego rozwoju wypadków w Hiszpanii wywołała strach u przywódców innych narodów europejskich. Tak więc, chociaż unikali oni otwartej wrogości w tym okresie wielkiego napięcia na scenie międzynarodowej (było to zaledwie trzy lata przed wybuchem Drugiej Wojny Światowej), niemniej jednak próbowali zapobiec takiemu rozwojowi wypadków. W mniej lub bardziej potajemny sposób poparli oni inwazję na terytorium Hiszpanii dokonaną przez Hiszpańską Legię Cudzoziemską bazującą w Maroku pod dowództwem Generała Francisco Franco (1892-1975).

      Potrzeba było aż tej dobrze wyszkolonej i w pełni uzbrojonej armii legionistów przy militarnym wsparciu Niemiec i Włoch oraz cichej zmowy większości innych państw europejskich, by pokonać oddaną sprawie, ale niewyszkoloną, obdartą, kompletnie pozbawioną środków finansowych i prawie bezbronną armię hiszpańskich socjalistów i anarchistów. Przy wsparciu komunistycznych, socjalistycznych oraz anarchistycznych ochotników z zagranicy (słynnych Brygad Międzynarodowych) prowadzili oni zawziętą, heroiczną, ale skazaną na porażkę walkę podczas Hiszpańskiej Wojny Domowej w latach 1936-1939.

      Przegrana była nieunikniona. Anarchizm z powodu swojej natury nie był w stanie skutecznie prowadzić wojny, która tak jak wszystkie zwycięskie wojny, potrzebowała zorganizowania oraz dostaw zaopatrzenia pod kontrolą władz centralnych. Niepowodzenia na tym polu doprowadziły do masowych ucieczek anarchistycznych bojowników z i tak już rozpadającej się hiszpańskiej armii i cała sprawa skończyła się kompletną klęską. Sukces inwazji Franco, po której nastąpiła jego dyktatura skutecznie położyły kres temu anarchistycznemu eksperymentowi społecznemu w Hiszpanii.