GORLIWOŚĆ

(Dokończenie z Ter. Pr. '81,14)

NADUŻYWANIE GORLIWOŚCI

      Gorliwość była bardzo nadużywana. Być może iż jej największe nadużycie występowało w prześladowaniach .Klasycznymi przykładami nadużywania gorliwości w czasach przed Chrystusem są: Faraon Uciemiężenia i Wyjścia, Jezebel, Achab i Antioch Epifanes. A w czasach Chrystusa i późniejszych: Kaifasz, Saul z Tarsu, Sanhedryn; rzymscy imperatorzy: Neron, Marek Aureliusz, Decjusz i Dioklecjan; papieże: Innocenty III, Grzegorz IV (pierwszy zachęcił do krucjat przeciwko albigensom i był inicjatorem tej idei, drugi natomiast ustanowił inkwizycję), Urban V, Bonifacy IX i Aleksander VI; królowie i królowe: Ferdynand, Izabela i Filip II — z Hiszpanii. Franciszek I, Karol IX, Henryk III, Ludwik XIV i Katarzyna Medycejska — z Francji; Henryk IV i VIII, Krwawa Maria — z Anglii; Ferdynand I i II — z Austrii; inkwizytorzy: św. (?) Dominik, Torquemada, Diego Deza, kardynał Ximenes i Adrian z Florencji, generałowie Alva i Gwizjusze. (Nie) religijna gorliwość mahometan w prześladowaniu, począwszy od ich założyciela, dotrwała do XX wieku. Na pewno nadużywanie gorliwości, jak o tym świadczą religijne prześladowania, jest złem, tak jak było złem narodowe i religijne prześladowanie będące przyczyną wielu cierpień i zła w erze chrześcijańskiej.

      Gorliwość bez odpowiedniej wiedzy jest innym karygodnym złem przerostu gorliwości, a w rzeczywistości przenika każde inne nadużycie gorliwości. Bez wątpienia wymienieni prześladowcy, w wielkiej mierze na skutek ignorancji i niewiary, byli takimi, jak to Paweł potwierdza mówiąc o prześladowaniu przez siebie Kościoła. On wyraźnie nam mówi, że Żydzi mieli gorliwość bez wiedzy, kiedy usiłowali dostąpić usprawiedliwienia przez Zakon (Rzym. 10:2—4). Podczas palenia Husa, gdy ogień się zmniejszał, na wołanie o więcej wiązek chrustu, jakiś nieświadomy wieśniak z gorliwością podbiegł, schwycił jedną i gwałtownie dorzucił do płonącego stosu. Wówczas Hus, w cierpieniach okazując mu w tym akcie sympatię, zawołał w związku z okazaną ignorancją, prostotą i posłuszeństwem wieśniaka — “O święta prostoto!”

      Gorliwość bez znajomości rzeczy działała nie tylko w sferze prześladowań, lecz także w innych sferach. Jakże często gorliwość, skierowana na złe tory i wykazująca ignorancję, zaznaczała postępowanie rodziców wobec swych dzieci, nauczycieli wobec uczniów, reformatorów wobec swych zwolenników i oponentów, propagandystów wobec swych obrońców i słuchaczy, mężów stanu wobec swoich zasad, organów wykonawczych wobec swoich
kol. 2
zarządzeń, o tak, często ludzi Prawdy wobec swoich słuchaczy i niektórych zarysów swojego poselstwa! Gorliwość bez adekwatnej wiedzy zrujnowała wpływ licznych głosicieli Prawdy i odwróciła wielu, skądinąd przychylnych, w przeciwników Prawdy. Taki przypadek miał miejsce z pewną osobą, która miała powierzchowną znajomość Prawdy na temat wiecznych mąk, jako nie stanowiących kary za grzech i która to osoba wszędzie zaprzeczała istnieniu piekła, pomimo, że Biblia często powołuje się na piekło, a nawet na dwa piekła, stając się na skutek ignorancji w swej gorliwości przyczyną opozycji wobec Prawdy pewnego człowieka przez 14 lat.

      Innym przerostem gorliwości jest brak taktu w jej wyrażaniu. Kiedy gorliwej osobie brak większej dozy tajemniczości, to ona jest skłonna łączyć swoją gorliwość z brakiem taktu, co jest widoczne w przypadku brata, który starał się dwie panie zainteresować Prawdą, a który, gdy one oznajmiły “Nie” w odpowiedzi na jego pytanie, czy zrozumiały to, co on wyjaśniał, powiedział do nich “Musicie być głupie!” Często zbyt wiele agresywności w gorliwości, szczególnie gdy mamy do czynienia z ludźmi wykształconymi, wybitnymi, bogatymi, klerem, na wysokich stanowiskach i wpływowymi, przynosi szkodę wysiłkom przedstawiającego Prawdę.

      Zaproponowanie także zbyt twardego pokarmu laikom, początkującym w Prawdzie i niezbyt zaawansowanym w Prawdzie, jest błędem gorliwości powodującym złe rezultaty u tych trzech klas ludzi. Często gorliwość idzie w parze z większą lub mniejszą dozą ignorancji i zuchwalstwa, które szkodzą wysiłkom ludzi gorliwych. Nie rzadko też gorliwość przejawia się w wysiłkach pokazania czyichś talentów i wiedzy, rzeczywistych i wyimaginowanych, co naturalnie jest nadużyciem gorliwości. Gorliwość uwydatniająca się w sprawie Pańskiej poszukiwaniem dla siebie stanowiska, pozycji lub zaszczytu jest innym przerostem gorliwości. I, oczywiście, gorliwość w złej sprawie nie może być inna niż szkodliwa, zawsze dla tego, który taką gorliwość przejawia i często dla tych, którzy są przedmiotem wysiłków takiej gorliwości.

      Gorliwość w nadmiernym studiowaniu i nadmiernym wysiłku, co czasem ma miejsce, wytwarza przez każdą z tych form odpowiadające im rodzaje zła działające na szkodę własną i innych. Przesadna gorliwość we wszystkich kierunkach i aktywnościach życiowych przynosi w swych inicjatywach odpowiednie formy zła temu, który ją praktykuje, temu, który jest obiektem jej działania i temu, który je obserwuje. Niekiedy nadużycie gorliwości przejawia się w nadmiernym upieraniu się

poprzednia strona – następna strona