Teraźniejsza Prawda nr 103 – 1946 – str. 3
ze względu na niebezpieczeństwo. W woli jest ona mężna, nie przeraża się, ale agresywnie i obronie przystępuje do walki z niebezpieczeństwem, bez względu na samolubną chęć zasłonięcia się przed nim i jest pełna, nieustraszonego zapału w tym boju, uderza silenie i skutecznie, ażeby wyjść zwycięsko z bitwy.
Prawdziwa odwaga posiada trzeźwość umysłu, gdyż ani nie docenia, ani przecenia swoich zdolności w niebezpieczeństwie; a również nie docenia, ani przecenia połączonych trudności, przeciwników i walk. Odwaga nie zna bojaźni, przerażenia, trwogi lub strachu, gdyż one są przeciwne jej naturze i konstytucji; i jest przeciwną tchórzostwu i nie drży w obecności chełpiącego się próżnochwalca, okazującego przeciwieństwo. prawdziwie męstwo nie jest takie, jakie okazał pewien zakonnik, który chełpił się, że gotów jest ponieść śmierć męczeńską, a nawet, jak mówił, że pragnie jej, ale który w jej obecności wyrzekł się Chrystusa, aby ocalić swe! życie. Ani nie jest takie jakie okazał chełpiący się Piotr, który przyrzekał: „choćby się wszyscy zgorszyli, ja się nigdy nie zgorszę i choćbym miał umrzeć, nie zaprę się ciebie.” W prawdziwej odwadze nie ma ani joty zarozumiałości, która dla okazania śmiałości rzuca się z wysokich szczytów, by wprawić w zachwyt tłumy i zdobyć dla siebie korzyści. Wszystkie te zalety są albo przeciwne odwadze, albo jej sfałszowaniami. przeto niechaj nikt z nas nie bierze żadnej z tych zalet jako należącej do odwagi, ponieważ one są po części sprzecznościami, a po części jej sfałszowaniami. Nie będziemy winni takiego mylnego pojęcia, jeżeli będziemy pamiętali na składniki odwagi, które są: trzeźwość, nieustraszoność, waleczność i zapomnienie o sobie w obecność grożącego niebezpieczeństwa.
Jest interesującym zastanowić się nad rozmaitymi gatunkami odwagi. Z tych powinno się szczególnie wymienić cztery: (1) fizyczna, (2) umysłowa, (3) moralna i (4) religijna. Najpospolitszą z tych czterech jest odwaga fizyczna, która fizycznie odważa się, na fizyczne niebezpieczeństwa. Jako ilustrację takiej odwagi możemy przytoczyć opis o pewnym wodzu i jego 500 wojowników. Opis podaje, że pewien król, który miał 3,000 najlepszych żołnierzy, gonił owego wodza i jego 500 mężów. Król wysłał posłańca do wodza z wezwaniem, aby się poddał. Wódz w obecności posłańca zawołał jednego ze swych mężów i rozkazał mu by sobie wbił sztylet w serce, co ten uczynił. Potem zawołał drugiego, rozkazując mu skoczyć w głęboką przepaść, co ten uczynił. Potem bez żadnej uwagi odesłał posłańca, którego raport tak przeraził króla i jego 3,000 żołnierzy, że uciekali w wielkiej trwodze, a ścigani będąc przez wodza i jego 500 wojowników, zostali wytraceni co do jednego. W powyższym opisie jest okazana fizyczna odwaga. Inne piękne przykłady fizycznej odwagi są: Samson, Dawid i jego trzech głównych wodzów, Leonidas i jego 300 Spartanów, broniących Przełęczy w Termopilu, i Machabeusze. Odwaga umysłowa jest to zdolność, która odważnie potyka się z umysłowymi trudnościami, świeckimi lub religijnymi. Wszyscy wielcy myśliciele, pionierzy na polu myśli, mieli taką odwagę. Nasz Pan, badający tajemnice Boskiego Objawienia na puszczy, jest największym przykładem umysłowej odwagi. Apostoł Paweł, potykając się z trudnościami połączonymi odnośnie przymierza zakonu
kol. 2
i przymierza Łaski, potępienia człowieka, odkupienia, usprawiedliwienia poczytalnego i aktualnego i dwóch wielkich źródeł jakie wypływają z okupu Chrystusowego, tj. wysokie powalanie i restytucja jest jeszcze jednym przykładem odwagi umysłowej. Luter dokonał czynu, wymagającego najwyższej umysłowej odwagi, kiedy on, w teorii i w praktyce, przeszedł przez labirynt myśli zawartych w dziełach Rzymu, uczących o usprawiedliwieniu przez sprawiedliwość, aż przeszedł do jasnego wyrozumienia o usprawiedliwieniu przez wiarę, a przez co podarł w strzępy, starannie opracowane teorie rzymskich teologów i wyniósł Ewangelię w żywej świeżości z martwych obrządków Rzymu.
Moralną odwagą jest zdolność, która potyka się z moralnymi niebezpieczeństwami i trudnościami i mężnie tryumfuje nad nimi. Ten zarys odwagi jest wtedy czynny, gdy jest łatwo czynić źle, i zdaje się być niekorzystnym by czynić dobrze. Kilka ilustracji może posłużyć do wyjaśnienia tego gatunku odwagi. Moralną odwagą był zwrot pierścieni w następującym wydarzeniu: Pewien żołnierz po dokonanym czynie waleczności otrzymał w nagrodzie portmonetkę, jaką generał rzucił mu, w której znajdowało się nie tylko kilka monet złotych, ale także drogocenne diamentowe pierścienie; żołnierz domyślił się, że generał w entuzjastycznym podziwieniu jego waleczności, chciał mu dać złoto, ale nie pierścienie, które gdy odniósł, dowiedział się, iż rzeczywiście generał rzucając portmonetkę, nie miał na myśli pierścieni, lecz oceniając jego sumienność, wynagrodził go i pierścieniami. Była to moralna odwaga, co pobudziła chłopca, który po przypadkowym rozbiciu szyby w oknie wystawowym, zaczął najpierw uciekać ze strachu, lecz z powodu wyrzutów sumienia, udał się do właściciela składu, przyznając się do – zrobienia szkody i dobrowolnie obiecał odrobić szkodę, co też uczynił. Była to moralna odwaga, co podziałała na nowo nawróconego marynarza, który prosił właściciela handlowych okrętów, u którego marynarz pracował, żeby przestał bluźnić imię jego nowo – znalezionego Zbawcy, jak również było moralną odwagą ze strony właściciela, że upokorzył się na prośbę, uznał się za winnego, przyobiecał poprawę i słowa dotrzymał. Była to moralna odwaga, co pobudziła chłopca do opuszczenia swoich kolegów, a udania się do domu swej matki, która mu zakazała pozostawać na dworze w czasie deszczu; a gdy jego koledzy wyśmiewali się z jego posłuszeństwa i wskazywali na swoje nieposłuszeństwo, on okazał moralną odwagę gdy im odpowiedział: „Ja nie będę nieposłuszny i nie – szanujący mej matki, chociażby mi przyszło utracić wasze koleżeństwo.”
Lecz najwyższym gatunkiem odwagi jest odwaga religijna. Biblia i historia kościelna dostarczają nam wiele pięknych przykładów tejże odwagi. Samuel przy oznajmieniu Boskiego poselstwa Heliemu, daje nam ilustrację tej odwagi. Natan, strofujący Dawida za grzech, jest jej przykładem. Trzej młodzieńcy, którzy odmówili pokłonu bałwanowi na rozkaz Nabuchodonozora, za co zostali wrzuceni w piec ognisty, wykazali swoją odwagę. Daniel, modlący się do Boga, pomimo zakazu królewskiego, za co został wrzucony do lwiej jamy, okazał odwagę religijną. Matka hebrajska, zachęcająca swych synów do niesłuchania rozkazu Antoniusza Epifanesa, by gwałcić prawo Boże, jest również pięknym przykładem odwagi religijnej. Historia o męczennikach jest przepełniona