OGÓLNE ZARYSY BIBLII

(Ciąg dalszy z T. P. `70, 16)

      Opisy ich doświadczeń dotykały ludzkich serc uczuciami społeczności jakiej nie wywołała żadna inna księga świata. To wszystko sprawia, że Psalmy są uważane za najpiękniejszy liryczny utwór ludzkości. Jeśli chodzi o rapsody, nie ma równych rapsodom Izajasza. W obu jego częściach, w rozdziałach 1—39 i 40—66 najwyższe tony rapsodu zostały osiągnięte. Charakterystyczne są wołania opisujące różne narody idące ku zatraceniu. Zauważcie charakterystyczne wzywanie Izraela, witanie Królestwa Bożego i Mesjasza, jego Króla. Znamienne są wezwania skierowane do duchowego Izraela. Występuje w nich rapsodyczne piękno i wzniosłość jakiej nie ma równej w świecie. W ks. Ijoba, w Psalmach i w ks. Izajasza literatura osiągnęła najświętsze ze świętych miejsc, swe najwyższe niebiosa i wzniosły raj. Nie ma niczego w świecie, coby mogło im dorównać w sferze poetyckiej — w formie dramatu, liryki i rapsodu.

      Psalmy, które zawierają wiele pieśni Mojżesza, nie są jedynym przykładem biblijnej liryki. Poza rozrzuconymi tu i ówdzie wierszami, pierwszymi przykładami liryki są błogosławieństwa Jakuba dla dwunastu pokoleń (1Moj. 49) i pieśni Mojżesza i Marii wyrażające radość z wyzwolenia przy Morzu Czerwonym (2Moj. 15), które były śpiewane przez tańczących mężczyzn i niewiasty przy
kol. 2
odpowiadających im chórach, przy zharmonizowaniu muzyki i słów. Bardzo sławne zaiste są liryki Mojżesza podane w 5Moj. 32; 33. Pomiędzy księgami historycznymi są rozsiane tu i ówdzie pieśni lub kuplety. Pieśń Debory jest niewątpliwie pięknym przykładem utworu lirycznego, w którym występuje wiele z powyżej wymienionych mechanizmów poezji hebrajskiej. Była to pieśń wojenna o niezrównanym pięknie, wzniosłości i sile, budząca entuzjazm i przygasłe ognie patriotyzmu w gnębionym i ciemiężonym narodzie, poddanym niewoli, jakim był często Izrael w okresie sędziów. Można również znaleźć w Biblii krótsze lub dłuższe ballady wojenne. Pieśń Anny jest pięknie zbudowaną liryką o majestatycznym temacie. W księdze Samuelowej i w Kronikach Dawid tu i ówdzie wybucha we wspaniałych lirykach, nie mówiąc już o jego udziale w Psalmie 90 jemu przypisywanym i w innych, które on prawdopodobnie utworzył. Inni, jak Salomon, Asaf, Heman, Etan i Mojżesz, a także nieznany więzień, autor Psalmu 137, razem z Dawidem dają nam pod natchnieniem Bożym piękne, wzniosłe i potężne liryki, z których składają się Psalmy. Ezechyjel i Izajasz dają nam piękne Psalmy jako pobożne liryki; a nawet w Nowym Testamencie, gdzie poetyckie elementy występują mniej wyraźnie, mamy wspaniałe liryki, jak np. ody Zachariasza i Marii.

poprzednia strona – następna strona